OTİSTİK ÇOCUKLAR İLE EVDE YAPILABİLECEK EĞİTİM ÇALIŞMALARI
A. Konuşma Durumu İle İlgili Çalışmalar:
1- Konuşmalarda işarete yer vermeyiniz.
2- Çocuğunuzun uydurduğu sözcükleri kullanmayın. Doğrusunu öğretmeye çalışın.
3- Çocuğunuzun yakınındaki ve en çok kullanılan eşyaların adını doğru söylemesini öğretin.
4- Sözcüklerin söylenişindeki hataları, çocuğu telaşa düşürmeden ve tedirgin etmeden düzeltmeye çalışın. Sözcükleri düzgün söylemeye başlayınca onu sözle ödüllendirin "aferin" gibi.
5- Tren, otomobil, hayvan vs. sesleri tanıtın.
6- Sevdiği veya sevebileceği öykü ve masalları onun anlayacağı dille anlatıp, onun dil gelişimine yardımcı olun.
7- Konuşmaları anladığı zamanlar ona cesaret verip, onu sözle ödüllendirin.
8- Konuşma taklit yoluyla öğrenildiği için onunla düzgün konuşun.
9- Konuşmanın kazandırılmasında en çok gereken ve kullanılan sözcük ve konuşma kalıplarının kullanılmasına dikkat edin, ve bunları kullanması için ortam hazırlayın.
B. Sayı Kavramını Geliştirme Çalışmaları :
1- Öncelikle söylenileni anlama ve yapma gibi alışkanlıklar kazandırılmalıdır. Örneğin : Kalemi bana ver , paltomu al gibi
2- Daha sonraki çalışmaları da "Bu kadar ver"emri ile ileri bir aşamaya geçin. Çocuğunuz gösterilen miktarda eşyayı örneğin (kalemi) seçebilir ve isteneni yapabilme durumuna gelebilmelidir.
3- Bu çalışmalar 1 (bir) sayı kavramının kazandırılması ile başlamalı, bu kazandırıldıktan sonra 2(iki)ye geçilmelidir.
4- Sayı ile birlikte renk kavramının verilmesi, çocuğun aynı zamanda renkleri de ayırtedebilmesine yardımcı olur "iki tane kırmızı düğme ver" diyerek sayı kavramı çalışmalarında da renklerden yararlanabilirsiniz.
5- Ara sıra rakamla 1 (bir) üzerinde çalışmanın arkasından, 2 (iki) tane isteyerek dikkatinin gelişmesini sağlayın.
6- 2 (iki) yi kavradıktan sonra bir yere bir veya iki tane nesne koyarak bu kadar ver sözü ile hareket ve sayı kavramlarını geliştirme çalışmalarını sürdürün.
C. Renk Kavramını Geliştirme Çalışmaları
1- İlk olarak doğrudan doğruya kırmızı renk kavramını verin.
2- Çeşitli kırmızı renkteki eşyaları göstererek kırmızı kavramını tekrar edin.
3- Kırmızı kalemi ver; kırmızı düğmeyi al gibi emirlerle karışık renklerin arasından kırmızı olanı seçmesini öğretin.
4- Doğrudan doğruya mavi renk kavramını verin. Kırmızı renkte izlenen yolu takip edin.
5- Her iki rengi de öğrendiğinde, mavi kalemi masaya koykırmızı düğmeyi bana ver gibi emirlerle mavi ve kırmızıyı beraber çalıştırmaya başlayın.
6- Kırmızı ve mavi kağıtlarla kesip yapıştırma ve el-işi alıştırmaları yaptırın; kırmızı ve mavi kalemlerle boyatın, çeşitli yaşantılarla kırmızı ve mavi renklere dikkatini yöneltin.
7- Çeşitli nesnelerden (kalem,düğme,iplik gibi) aynı renk olanlarını eşlemesini isteyin.
D. Resimler Üzerinde Konuşma Çalışmaları
1- Renkli resimler üzerinde bu resimde neler var? diyerek çocuğu gördüklerini söylemeye teşvik edin.
2- Resim üzerindeki eşya, hayvan vs göstererek adlandırmasını isteyin.
3- Zamanla eşya, hayvan vs.nin ayrıntılarına girin.
4- Resimler üzerinde ne var ? sorusu ile serbest konuşmasına izin ve fırsat verin.
5- Resimlerde sık sık rastlanan nesneleri çeşitli kartonlara yapıştırarak bir çalışma defteri oluşturun.
6- Bu defter üzerinde konuşmaları sürdürün.
E. Evdeki Eşyaların Tanıtılması Çalışmaları
1- Eşyanın adı üzerinde durarak bilmediği veya öğrenmediği eşyaları aralıklı olarak sorun.
2- Birden fazla eşyanın adını aynı anda öğretmekten kaçının.
3- Öğrendiği eşya adları ile basit emirleri yerine getirmesini sağlayın. Örneğin Sandalyenin üzerine otur gibi.
F. El Ve Beden Hareketleri Çalışmaları
1- Ucu sivri olmayan küçük kağıt makası ile kesme işlemini çalıştırın, alıştırmalar yaptırın.
2- Hamur veya çamur ile çalışın. Bir süre sonra hamur veya çamurun bir parçası ile iki eli (avuç içi) arasında yuvarlak yapmasını öğretin. Yapabileceği başka şekillerle çalışmasını sağlayın, kendi dilediği gibi şekiller yapmasına izin verin.
3- Gazete kağıt parçalarından avuç içinde top yapmasını ve oynamasını sağlayın.
4- Kağıt mendil vs şeyleri katlamasını öğretin.
5- Delikli boncukları kullanarak onları ipe (ayakkabı bağı kullanılabilir) dizmesini isteyin. Zamanla (yani çocuğunuz boncukları ipe geçirmesini başardıktan sonra) sizin belli bir sırayla dizdiğiniz boncukları aynı sırayla onun da dizmesini isteyin.
6- Kalemle önceleri gelişigüzel karalama, sonrada belirli şekilleri çizebilmesi için alıştırmalar yaptırın. Bu şekillerin şu sırayı izlemesine dikkat edin; daire, kare, üçgen.
7- Çocuk kağıt kesmeyi öğrendikten sonra belirli şekilleri , resimleri kağıttan kesip çıkarmasını isteyin.
8- Kesilen resimlerin veya şekillerin yapıştırılması çalıştırmaları yaptırın.
G. Sosyal Gelişim Çalışmaları
1- Çocuğu arkadaş edinebileceği yerlere götürün ve arkadaşlık kurup oynamasına yardımcı olun.
2- Onu çarşı, pazar gibi toplu yerlere götürerek dış çevre ile ilişki kurmasını sağlayın.
3- Çalışmalarınızda sabırlı, acelesiz, tekrardan bıkmadan, güleryüzlü, sevecen bir davranışı benimseyin. Ona güven verin, bazı etkinlikleri başaracağına inanın ve bunu ona da belli edin.
4- Yapılacak çalışmaların günlük programlar düzenlenerek yapılması, çocuk yönünden oldukça yararlıdır. Günün her saatinde günlük yaşantılardan da yararlanın. Örneğin her sabah uyandıktan sonra çocuğa temizlik,yemek yeme vs. alışkanlıkları kazandırmada örneklerle çalışma olanağı verin.
5- Evinizdeki düzeninize uygun olarak çocuğunuza ayıracağınız zamanlar onun, hemen olmasa da zamanla göstereceği gelişmeleri gördükçe boşa gitmediğini anlayacağınız zamanlardır. Sonuca ulaşmakta acele etmeyiniz, sabırlı olmak zorunda olduğunuzu düşünerek, çocuğu özellikle döverek cezalandırmak yoluna gitmeyiniz.
Yukarıda birçok kez denildiği gibi güleryüz,sabır,sevecenlik,hoşgörü çocuğun olumlu yönde gelişmesini sağlayacak, zamanla bu gelişimlere tanık oldukça sizde mutlu olacaksınız
Kaynak:Dr.Tülay Arsu, ODER Mesaj Defteri Bölümünden Alıntı, www.oder.org |